| 
مقدمه:
امروزه جهان با مشکلات زیست محیطی فراوانی مانند گرم شدن زمین، افزایش گازهای گلخانهای، کاهش منابع طبیعی و … دست و پنجه نرم میکند. با همه تلاشهای زیست محیطی که تاکنون صورت گرفته، فعالیتهای بشر هنوز هم، باعث بر هم زدن تعادل طبیعت شده است. توسعه دانش و توانایی بشر برای بهره برداری بیشتر از محیط و منابع آن و از نگاهی دیگر نگرانی از به پایان رسیدن منابع طبیعی و برهم خوردن تعادل چرخهها و فرایندهای حیاتی کره زمین، پژوهشگران را بیشتر از گذشته متوجه محیط زیست و فاکتورهای اثرگذار و اثرپذیر آن ساخته است. آموزش عالی که بیانگر نوعی سرمایه گذاری در منابع انسانی است در راستای تحقق بخشیدن به اهداف توسعه پایدار، ساخت یک جامعه سالم و پرداختن به این مسائل نقش اساسی دارد. از طرفی نقش آموزش عالي، تربيت نيروي انساني متخصص مورد نياز جامعه، ترويج و ارتقاي دانش، گسترش تحقيق و فراهم نمودن توسعه كشور است. در فرايند توسعه، موسسات آموزشي همچون موتور محركه جامعه عمل ميكنند و دانشگاهها در پرتو برخورداري از اقتدار علمي برتر، فرماندهي اين مهم را بر عهده دارند. دانشگاهها نه تنها مالك و صاحب علم تلقي ميشوند بلكه در تكاپوي خلق و توليد دانش افزوده نيز هستند. اين امر تحقق نمييابد مگر اينكه برنامه ريزي نيز همانند آموزش جزء لاينفك فرهنگ دانشگاه درآمده است. امروزه سازمانها براي تداوم بقاي خود ناگزير از برنامه ريزي هستند. در هر گوشه از جهان، موفقيت سازمان با برنامه ريزي دقيق و منسجم و مديريت آينده نگرانه و موثر حاكم بر آن، ارتباطي ناگسستني دارد. دانشگاهها نيز از اين قاعده مستثني نيستند. دانشگاه موفق دانشگاهي است كه بتواند درک درستي از نقاط قوت و ضعف، فرصتها و تهديدهاي پيشرو داشته باشد و براي مواجهه با آنها طرح و نقشه هاي درست طراحي نمايد. تغييرات به قدري سريع رخ ميدهند كه مديران و رهبران سازمانهاي دولتي و خصوصي احساس ميكنند كه پيوسته در برابر موانع گمراه كنندهاي قرار ميگيرند كه آنها را به چالش وا ميدارد. مقابله با اين چالشها بدون برنامه ريزي و تعيين خط مشي روشن و تعريف درست از اهداف كلي دستگاه، امكان پذير نيست. از طرف ديگر تئوري مديريت داراي چندين مشخصه اساسي است كه برنامه ريزي در آن از اولويتهاي ويژه اي برخوردار است. دانشگاهها به عنوان مراکز تولید علم در صف مقدم برای ارائه راهکارهای لازم برای حل مشکلات محیط زیست دنیا میباشند. لذا با انجام فعالیتهایی سعی در حفظ و بهره برادری مناسب و بازگشت پذیر محیط زیست پیرامونی خود هستند و در ادامه با بسط و گسترش این فعالیتها به سایر ادارت و اقشار جامعه باعث پیشرفتهای قابل توجهی در موضوعات مدیریت سبز خواهد شد. لذا ارائه برنامه مدیریت سبز از سوی دانشگاهها اقدامی مهم و اساسی می باشد.
برنامه مدیریت سبز چیست؟
مدیریت سبز راهبردي جهاني به منظور ايجاد تغييرات مورد نياز در فناوري و صنعت موجود به منظور ساختن جامعه اي مبتني بر توسعه پايدار است. مدیریت سبز، راهبردي به منظور تعيين دقيق وضعيت موجود، برآورد انحراف آن با وضعيت مطلوب و ارائـه و اجراي پيشنهادات كارآمد جهت بهبود اين وضعيت ميباشد. در اين روند اساس فعاليت بر شناسـايي وضـعيت و مشكلات موجود در حوزههاي مصرف آب، بهره برداری از منابع طبیعی و انرژي های فسیلی و همچنين دفع ضايعات بصورت كيفي و كمي ميباشد. سپس واحد مربوط با ممیزی انرژی و مدیریت مصرف صحیح انرژی و حداقل رسانيدن ميزان آلودگي و ضايعات به استفاده موثر و بهينه از منابع خود مـيپردازد. اين فعاليت به واحد مد نظر كمك مينمايد تا عملكرد زيست محيطي خود را بهبود بخشيده و در عين حال بهره وري خود را افزايش دهند. بهره وري سبز در ارتباط با توليد معناي خاصي پيدا ميكند. در اين روش كارايي حداکثر در مصرف انرژي، مواد اوليه و آب در فرايندها، روشها و توليد محصولات مورد نظر است و به عبارتي مديريت جامع كاهش ضايعات و مميزي آن از ابتداي خط توليد تا مرحله نهايي مصرف ميباشد. مدیریت سبز، رابطه مستحكمي بين بهبود محيط زيست و صرفه جويي اقتصادي موجب ميشود. به همين دليل است كه در جوامع علمي و صنعتي، اين رويكرد به عنوان روشي براي تلفيق توسعه صنعتي و حفظ محيط زيست توصيه و بكار گرفته ميشود.
برنامه ريزي مدیریت سبز در دانشگاهها ابزاري است كه جهتهاي حركت عمده دانشگاه، دانشكده يا گروه آموزشي را ترسيم ميكند. برنامهريزي مدیریت سبز فرايندي است كه مسير حركت را براي چند سال (معمولا 5 سال) آينده براي كل موسسه ترسيم مينمايد. موسسات آموزشي، مانند ساير سازمانهاي خدماتي، بر اساس نوع رشتهها، نحوه ارائه دوره، دانشجويان مخاطب، مكان و ساير موارد، از همديگر متمايز ميشوند. به طور مشابه، يك گروه علمي يا يك واحد مديريتي كه در برنامه ريزي راهبردي دخالت دارد، نقش خود را در ساختار جامعه بزرگتر دانشگاهش تعريف كرده و منابعش را روي تعدادي محدود از فعاليتهاي راهبردي متمركز ميكند.
زمینه های برنامه ریزی مدیریت سبز:
زمینه هایی که در مدیریت سبز دانشگاه شهید مدنی آذربایجان مطرح میشوند عباتند از 1- حوزه مدیریت پساب(تصفیه خانه فاضلاب) 2- حوزه انرژیهای تجدیدپذیر 3- حوزه آب 4- حوزه حمل و نقل سبز 5 – ممیزی انرژی میباشد.
| | | |